Sen ki, Islam'i kusatmis, boguyorken hüsran, O demir çenberi gögsünde kirip parçaladin; Sen ki, rûhunla beraber gezer ecrâmi adin; Sen ki, a'sâra gömülsen tasacaksin...Heyhât, Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât... Ey sehid oglu sehid, isteme benden makber, Sana âgûsunu açmis duruyor Peygamber.
Mehmet Akif Ersoy
I. Dünya Savasi'nda, Osmanli Devleti'nin, Çanakkale Bogazi'ni geçmek isteyen Itilâf kuvvetleriyle yaptigi savaslar (1915).
Bahriye Naziri Churchill'in teklifleri ve Ingiltere'nin israriyla Itilâf devletlerince girisilen harekâtin amaci, Rusya ile dogrudan temasa geçmek, onlara silâh ve malzeme yardimi yapabilmekti. Bu yolla, Süveys Kanali ve Hint yolu üzerindeki Türk baskisi da kaldirilmis olacak; savasa katilmak istemeyen Balkan devletleri, Itilâf devletleri yaninda yer almaga zorlanacakti.
Yapisi bakimindan, savunmaya elverisli olan bogaz, Türkler tarafindan mayinlanmisti. Tabyalar, toprak ve tastandi. Zirhli veya betondan tabya yoktu; ayrica birçok sahte mevzi yapilmisti. Savunma düzeni, dis, orta ve iç bölgeler olmak üzere üçe ayrilmisti. Bunlarin kumandasi Miralay Cevdet Bey'de idi. Savas ilânindan birkaç gün sonra, 3 Kasim 1914'te Ingilizler, Seddülbahir ve Kumkale tabyalarini topa tuttular. 19 Subat 1915'te bogazin dis tabyalari tahrip edildi. Ayrica, karaya çikarilan askerler, tahrip isini tamamladilar. Bu harekâtta Türkler, 19 top kaybetti. Dis savunmanin düsmesi, bazi ülkelerde büyük yankilara yol açti. Bulgaristan, çekingen bir durum aldi. Italya, Itilâf devletlerine meyletti. Yunanlilarin Istanbul'a girmelerini istemeyen Ruslar, 40 bin kisilik yardimci bir kuvvet göndermeyi teklif etiler. Bunun üzerine Ingilizler ve Fransizlar, bogazlari Ruslara vermeyi vaat ettiler. Bundan sonraki büyük taarruzun, Marmara Denizi'ne geçmek amaciyla, Fransiz ve Ingiliz savas gemileri tarafindan, 18 Mart 1915'te yapilmasi planlandi. Orta savunma tabyalari, sürekli olarak bombardiman edildi. Dis hatlara komandolar çikarildi. Bogazdaki mayin tarama ve temizleme isi basariyla yürütüldü. Fakat 7-8 Mart gecesi, Yüzbasi Hakki Bey kumandasindaki Nusret mayin gemisi, karanlik limana, sezdirmeden tekrar mayin dösedi. Itilâf kuvvetlerinin 16 harp gemisi, 18 Mart 1915'te bogaza girerek, tabyalari atese tuttular. Gerek mayinlar ve gerekse bataryalarin atislari ile Itilâf kuvvetleri birçok gemi kaybederek geri çekildi.
18 Mart hücumu, Çanakkale'nin, karadan yardim görmedikçe geçilemeyecegini gösterdi. Bunun üzerine, Ingiliz, Fransiz ve Anzaklardan (Avustralya, Yeni Zelanda ordusu) kurulan 70 000 kisilik kuvvet, 25 Nisan 1915'te Seddülbahir ve Ariburnu bölgelerinde karaya çikarildi. Düsman kuvvetleri, 109 harp ve 308 nakliye gemisi ve özel çikarma araçlariyla denizden desteklenmekteydi. Bu çikarmaya karsi savunma görevi, 5. Orduya verildi.
Ilk çikarmalar Seddülbahir, Ariburnu ve Kumkale'ye yapildi. Bazi yerlerde basari kazanan düsman, kesin sonuca gidemedi. Seddülbahir ve Ariburnu'nu almayi basaramadi. Binbasi Mahmud Bey idaresindeki Türk kuvvetleri, düsmanin içi bölgelere sizmasini engelledi. Ilk çikarma günü, 19. Tümen kumandani Mustafa Kemal Bey (Atatürk), 17. Piyade Alayini, Conkbayiri'na vaktinde yetistirerek, Kocaçimen tepesinin düsman eline geçmesini önledi. Düsman, 25 Nisan 1915 harekâtinda, büyük kayba karsilik küçük bir köprübasi elde edebildi, orada tutundu. Türk kuvvetleri, gecenin karanligindan faydalanarak düsmani denize dökmek istediyse de, bu harekâtta yer alan Arap askerlerinin basarisizligi ve çikarttiklari gürültü, buna imkân vermedi. Öte yandan, 15 000 kisilik Anzak kuvveti de karaya çikarilmisti. Ayni günlerde düsman Saros Körfezi'ne, Besike Limani'na gösteris çikarmalari yapti. Sonraki günlerde de Alçitepe ve Ariburnu'nda Kocaçimen tepesini elde etmek için harekete geçti. Fakat, 5. Ordu kuvvetleri, büyük kayiplara ragmen, düsmani püskürttü. Bu arada yapilan Seddülbahir, Ariburnu ve deniz savaslari çok kanli geçti. Düsman, Seddülbahir'e 26 Nisan günü, top atesiyle hücuma baslamisti. 1 Mayis gecesi ve daha sonraki günlerde, 17 000 kisilik Türk kuvveti karsi saldiriya geçti. Fakat, bunda basari kazanilamadi ve Türkler, 16 000 kayip verdiler. Ingilizlerin kaybi, 14 000 kisiydi.
Düsmanin ikinci hücumu, 6-8 Mayis arasinda, Alçitepe'yi ele geçirmek oldu. Birkaç kere siperlere giren Fransizlar püskürtüldü. Sadece birinci hat siperleri, düsman elinde kaldi. 26 Nisan'da ve daha sonraki günlerde denizde savaslar oldu. Türklerin Nurulbahir adli gemisi batti. Gülcemal vapuru yara aldi. Buna karsilik, Itilâf kuvvetlerinin Goliath zirhlisi batirildi.
14 Mayis'ta Ingiliz harp komitesi, savasa devam karari aldi ve Ingiliz kabinesinde bazi vekiller degistirildi. 18 Mayis'a kadar nemli çarpisma olmadi. Haziran ayinda, kanli siper muharebeleri yapildi. 4 Haziran'da 50 000 kisilik Ingiliz ve Fransiz ordusu, 25 000 kisilik Türk ordusu üzerine, top atesi desteginde taarruza geçti. Taarruzda zirhli araçlar da kullanildi. Bu hücum, Çanakkale'deki en kanli muharebe oldu. Düsman, bazi Türk siperlerine girdi. 9 Temmuz'da Seddülbahir kumandanligina Vehip Pasa getirildi. Biraz sonra Kerevizdere savaslari basladi. Çikarmanin baslamasindan 70. güne kadar Türk ordusu, 100 000 kayip verdi. Her seye ragmen düsman ilerlemeyi basaramadi, yeni bir çikarma yapmaya karar verdi. Amaç, Anafartalar platosunu ve Kocaçimen'i ele geçirmekti. Taze kuvvetler, Agustos basinda Suvla kiyilarina, baskin halinde çikarma yaptilar. Bunun üzerine Mustafa Kemal'in emriyle 28. ve 41. alaylar, 10 Agustos'ta hücuma hazirlandi. Kumandanin kisa bir konusmasindan sonra, süngü hücumu basladi. Düsman, siperlerinde bastirildi. Türkler, Sahinsirt'a kadar ilerledi. Savas sirasinda, Mustafa Kemal'in gögsüne bir sarapnel parçasi çarpti. Düsman, Mustafa Kemal'in yönettigi bu harekâtla, agir kayiplar vererek püskürtüldü.
1915 yilinin sonbahar aylari, kanli fakat sonuç alinamayan çarpismalarla geçti. Türk baskumandanligi, 1. Orduyu Gelibolu'ya yolladi. Böylece Türk ordusu, 21 tümene çikti. Baslangiçta üç gün içinde Çanakkale Bogazini geçeceklerini sanarak giristikleri savasi bir an önce sonuçlandirmak isteyen Itilâf Devletleri, yeni kuvvetler saglamaga çalistilarsa da sonuç alamadilar. General Charles Monroe, Çanakkale'nin bosaltilmasi geregini belirten bir rapor verdi. Bunun üzerine, 5 Aralik tarihinde iki Ingiliz tümeni, Selânik'e gönderildi. Kasim ayinda baslayan yagmur ve kar firtinasi, siperlerde birçok askerin bogulmasina sebep oldu. Bu felâkette düsmanin kaybi da çoktu.
Limanda birçok küçük gemi batti. Neticede çikarma sahalari, düsman tarafindan bosaltildi. Gizlice yapilan bosaltma harekâti sonucu, Ocak 1916'da Gelibolu yarimadasi tamamen birakilmis oldu. Bu arada bazi çarpismalar da oldu. Anafartalar ve Ariburnu çekilmesi sirasinda dikkati dagitmak için, düsman, 19 Aralik günü Seddülbahir bölgesine saldirdi. Buraya dösenmis olan mayinlar, Türklerin düsmani takibine imkân vermedi.
Çanakkale, I. Dünya Savasinda Türkiye'nin çarpistigi on cepheden biriydi. Türk kara ordusu, savas araç ve gereçleri bakimindan çok zayifti. Burada görev alan Türk deniz kuvvetleri, 1911-1912 Italyan ve 1912-1913 Balkan savaslarinda yipranmis durumdaydi. Savas sirasinda Türkiye, müttefiklerinden bekledigi yardimi göremedi. Sadece Alman subaylari, Türk subaylari yaninda görev aldilar. Avusturya'nin yardimi, iki bataryadan ibaret kaldi. Beklenen silah ve malzeme yardimi saglansaydi, sonuç çok daha farkli olabilirdi.
Çanakkale savaslari, 8,5 ay sürdü. Türk ordusunun karsi koymasiyla, Çanakkale, Irak, Filistin cephelerinde bir milyona yakin Ingiliz ve Fransiz askeri, batidaki ana cephelerinden uzak tutulmus oldu. Savaslar, iki taraf için de büyük kayiplara sebep oldu. Itilâf devletleri, Çanakkale'ye önce 70 000 kisi göndermislerdi. Sonradan bu kuvvet 500 bin kisiye çikarildi. Bunun 400 000'i Ingiliz, 79 000'i Fransiz ordusundandi. Ingilizlerin kaybi, 115 000'i ölü, yarali, esir ve memleketine gönderilen, 90 000'i hasta olmak üzere 205 000 idi. Fransizlarin kaybi 47 000'di. Türklerde ise sehid, yarali ve hasta sayisi, 252 300'ü buldu.
Çanakkale Savasi yalniz bizim tarihimizin degil yakin dünya tarihinin en önemli savaslarindan biridir. Çanakkale Bogazi'ni savas gemileriyle zorlayarak asma, böylece Istanbul'a kavusma istegi Avrupa büyük devletlerinin öteden beri istegiydi.
Bunu gerçeklestirmek isteyen düsman kuvvetleri 18 Mart 1915 tarinde kazandigi bu zaferle ''Çanakale Geçilemez '' sözünü Türk ve dünya tarihine altin harflerle yazdirmayi basarmistir. Bu zafer gögüslerinde iman duygulariyla dolu aziz Türk Milleti'nin kendilerinden katkat üstün ve tarihinin modern silah ve cephanesine sahip düsman kuvvetlerine unutamadiklari bir ders verdigi ,destanlar yazarak kazandigi bir seref ve haysiyet mücadelesidir.
Kasabamizin bazi yaslilarindan edinilen bilgilere göre
KASABAMIZDAN ÇANAKKALE SAVASINDA SEHIT VEYA GAZI OLANLAR
Osman Aga gözünden yaralanmis (Kör Osman Gazi) kardesi Sehit olmustur. Molla Kadir Oglu Ahmet (Sehit) Patlagin Babasi Kadir (Sehit) Haci Musa Oglu Izzet Çanakkale de Gazi, Sakarya Meydan Muharebesinde Sehit Iben Oglu Mehmet Solmaz (sehit) Hursit Oglu Hasan (Kör Hasan) Solmaz (Gazi) Kara Veliler den 2 sehit Kara velilerin Emin'in Babasi ve Kardesi Kazim. Abdi Oglu Mehmet Emin 17 Yasinda (25 Günlük Evli) (Sehit) (Imamlarin En Büyük Oglu) Vanlilarin Ahmet (Gazi) gözünden sarapnel parçasiyla yaralanmis Kel Süleymanlarin Mehmet Efe (Gazi) Murat Karabacak (Gazi) Sofu Mehmet (Koca Bacaklarin Idris in Amcalari) Sehit Tokatli Emir Veli ogullarindan bir sehit Kadir oglu Abdil (Sehit) Haci Bekir Oglu Süleyman, Mustafa, Mahmut ve Hot Osman kardesi Bekir (Sehit) Haci Velilerden 2 Sehit Arif Hocalardan Mehmet Emin ve Hüseyin kardesler (Sehit) Kara Kizin Kamil (sag omzuna isabet eden sarapnel parçasiyla yaralanmis Gazi). Kolsuz Kamil-Yirik Amca (koluna sarapnel isabet etmesi sonucu kolunu vatani ugrunda feda eden Gazilerimizden)
Daha ismini sayamadigimiz Kasabamizdan pek çok sehidimizin oldugunuda unutmamak gerekir.
Bu Güzel Vatan Topraklarini Canlarini Vererek ve Kan Dökerek Pahasina Bizlere Emanet Eden Bütün Sehit ve Gazilerimizi Minnet ve Sükranla Aniyor , Onlarin Manevi Huzurunda Saygiyla Egiliyoruz.
Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün ;'' Milli Benligini Bilmeyen Milletler , Baska Milletlere Yem Olurlar'' Sözlerini Bir defa daha Hatirliyor , Bizi Biz Yapan Degerlerimize Sahip Çikmanin Önemini Bir Defa Idrak Ederek, Bu Degerlerimizi Korumada Ilk Isimizin , Birlik ve Beraberligimize Sim Siki Sarilmanin Geregini Idrak Ediyor...Bütün Türk Sehit-Gazi Analarimiza ve Babalarimiza Kutsal Degerlerimize , Bizlere Tertemiz Biraktiklari Vatanimiza Sahip Çikacagimiza Söz Veriyoruz.
Sitemizde yayınlanan haberlerin ve fotoğrafların kullanım hakkı www.dislikasabasi.com 'a aittir.
Herhangi bir şekilde haber içeriği ve fotoğrafları izin alınmaksınız kullanılamaz..
Yorumlar yazarlarına aittir. İçeriklerinden biz sorumlu tutulamayız.
Yorum Bölümünden bundan sonra Yorum yapan üyemize ait bilgiler ve avatar resmi görülebilecektir. Avatar resminizi sitemizde yer alan resimlerden seçebileceğiniz
gibi farklı bir resim ile değiştirmek istiyorsanız ; özel mesaj bölümünden admine mesaj göndererek veya üyelikte yer alan email adresinden webmaster@dislikasabasi.com
email adresine resmin internet adresini veya resmi gönderebilirsiniz.
Yorumlayan :
BILAL OKUMUS
Tarih : 23/03/2013 00:00:00
MANISA
25/07/2006Mesaj Bilgisi
555
Fanatik Üye
ÇANAKKALE SEHITLERIMIZE VE TÜM SEHITLERIMIZE ALLAH C.C RAHMET DILIYORUM.
Çanakkale Harbinde Sehid olan kahraman dedelerimize mevladan rahmet diliyorum. Çanakkale Savasini daha iyi anlamak için Mehmet Niyazi''nin ''''Çanakkale Mahseri'''' kitabini okumanizi öneriyorum. Milli Egitim Bakanligi Gençlerimize Çanakkale ruhu vermelidir. Milli ve dini duygularini güçlendirmelidir. Teknoloji olarak da çok çalismali bati ülkelerini geçmeliyiz. Güçlü olursak, birlik ve beraberlik içinde olursak düsman bize yan gözle bakamaz. Zannetmeyin ki Çanakkale Savasinda vatanimiza göz diken Ingilizler, Fransizlar bize dost olamazlar. Ellerine firsat geçse bir içimlik suda bogmak isterler. Onun için bir olalim, diri olalim. Birlikte rahmet ayrilikta azap vardir.
Disli Kasabasi
09/04/2011Mesaj Bilgisi
94
Çaliskan Üye
Çanakkale''de sehit olan 253 bin sehidimize Allah''tan rahmet diliyorum. Ben de acizane hatim indirdim. Insallah varmistir. Sehit olmadan önce kendi cenaze namazini kilan asker dünyada görülmemistir. Ama Çanakkale Savasinda sehadet serbetini içmeden birkaç dakika önce kahraman askerlerimiz kendi cenaze namazlarini kilmislardir. Belki düsmanin topu tüfegi bizden kat kat fazlaydi ama dedelerimizin çelik gibi imani vardi .Dünyaya Çanakkale geçilmez dedirtti. Atalarimizla gurur duyuyorum. ancak Çanakkale''ye gitmediyseniz mutlaka gidin, o havayi teneffüs edin. Sehitlerimize vazifenizi yapin. Elin Conileri binlerce kilometre uzaktan kendi atalarina geliyorlar. kendilerine göre ayin yapiyorlar. ve memleketlerine dönüyorlar.
Yorumlayan :
Hacer OKUMUS
Tarih : 19/03/2013 00:00:00
Disli'den
01/07/2007Mesaj Bilgisi
180
Basarili Üye
Çanakkale bir destandir. Çanakkale Savasina daha çocuk denecek yasta gençlerimiz katilmislar dünyasina doyamadan Rabbine kavusmuslardir. Mesela Afyon''un Emirdag ilçesinin Ikizceler Köyünden Satilmis ogullarindan Mustafa oglu Ali 13 yasinda iken Çanakkale Savasina katilmis ve sehadet serbetini içmis, Bizlere vatani emanet etmislerdir. Bizlerde dernek olarak dedelerimize hatim indirdik. Insallah Rabbimiz kabul eder.
Disli Kasabasi
19/07/2005Mesaj Bilgisi
496
V.I.P. Üye
Çanakkale Savasinda bu güzel vatan için canini seve seve veren sehitlerimizin önünde saygiyla egiliyorum. Bende Çanakkale sehidi torunu oldugum için dedelerimizle gurur duyuyorum. Sizler bu topraklari düsmanlara çignetmediniz bizlere biraktiniz. Simdi rahat içinde yasiyorsak sizlerin sayesindedir. Mekaniniz cennet olsun dedelerim.
Bizlere bu güzel vatani canlari,mallari ve kanlari ugruna emanet birakan tüm sehitlerimizin ruhlari sâd makamlari cennet olsun.
Yorumlayan :
Ahmet Aksoy
Tarih : 18/03/2013 00:00:00
27/01/2013Mesaj Bilgisi
142
Tecrübeli Üye
Çanakkale destanini yazan aziz sehitlerimizi hürmet ve minnetle yadeder Çanakkale ruhunun yasamasi yasatilmasi için tüm milletçe duyarli olmaya davet ederim.
